Samen met haar man Ossip Zadkine kwam Prax in de jaren ‘20 regelmatig naar Deurne. Zo kwamen ze in contact met Hendrik en Nel Wiegersma en raakten goed bevriend. Het echtpaar Wiegersma ging op hun beurt naar Parijs om beide kunstenaarsechtparen op te zoeken. Zo lag er een lijntje van de lichtstad – destijds het epicentrum van de moderne kunst – naar het Brabantse Peeldorp Deurne. De vruchten daarvan plukken we tot op de dag van vandaag; geïnspireerd door de kunstenaars om hem heen legde Wiegersma zijn fraaie kunstverzameling aan die nu in Museum De Wieger te zien is.

Draag ook jouw steentje bij!

Op donderdagmiddagen tot en met 19 oktober zijn de kunstenaars in de tuin van De Wieger om samen met bezoekers verder te bouwen aan Shangri- La. Iedereen die wil kan op eigen wijze een steentje bijdragen. Het eindresultaat is van 19 oktober tot en met 19 november te zien in de tuin van De Wieger.

Shangri-La is het denkbeeldige paradijs dat James Hilton beschrijft in zijn roman Lost Horizon (1933) en is gebaseerd op Shambala, een mythisch, paradijkselijk Tibetaans koninkrijk dat al eeuwen tot de verbeelding spreekt. Shambala staat echter voor meer dan een mythisch land alleen. Het gaat over orde in de chaos, over het verbinden van tegenstellingen en over het vinden van balans. En daarvoor hoeven we niet naar Tibet. We kunnen zelf balans en verbinding zoeken, dat brengen Jegerings en Van Kempen met hun Shangri-La over.

Op zaterdag 9 en zondag 10 september 2023 openen duizenden monumenten in Nederland gratis
hun deuren voor het publiek tijdens Open Monumentendag. Ook De Wieger is dat weekend gratis
toegankelijk. Iedereen is van harte welkom om een kijkje te nemen in het voormalige woonhuis van
dokter Wiegersma en de twee ateliers en tuin die achter het museum liggen. Bekijk onze lopende
tentoonstellingen, drink even iets in de tuin of loop met de (klein)kinderen de Tuinpadroute.
Altijd al meer willen weten over de legendarische dokter Wiegersma, maar tot nu toe nog niet in ons
museum geweest? Zet dan 9 en 10 september in je agenda!

Op zaterdag 9 september van 14.00 tot 17.00 uur is kunstenaar Arjan van Helmond aanwezig in het
museum om uitleg te geven over zijn werk, dat nu te zien is in de tentoonstelling ‘De Uitzet’ in de ateliers.

Het museum is geopend van 12.00 van 17.00

Het Openlucht Filmfestival Nacht van het Witte Doek organiseert dit jaar alweer zijn 32-ste editie. In het weekend van 25/26/27 augustus is het zover. Dit jaar heeft het Filmfestival ook een aanloopprogramma verspreidt over de volledige maand augustus, wat zorgt voor een veelzijdig draaiboek. In alle jaren is het festival uitgegroeid tot een absolute blijver op de evenementenkalender van Deurne. Een festiviteit waar iedereen uit Deurne en vele gasten uit de regio en daarbuiten, een breed cultureel programma kunnen volgen met in totaal meer dan 40 films in verschillende genres en alles wat daarbij past.

Ook De Wieger is een belangrijke locatie tijdens Nacht van het Witte Doek. U kunt bij ons de hele maand augustus genieten van alles wat met film te maken heeft. Zie hieronder het programma in onze museumtuin. Entree is gratis behalve zaterdag 5 en 12 augustus.

Zaterdag 5 augustus - Las Bestias

Zaterdag 12 augustus - Good Luck to You Leo Grande

Vrijdag 25 augustus - Close met in het voorprogramma kort concert Vlada Nabutovska

Zaterdag 26 augustus - Return to Dust met vooraf een inleiding door Gerlinda Heywegen

Zondag 27 augustus - Shangri-La, plus nagesprek met de regisseur

Zondag 27 augustus - The Velvet Queen

Zondag 27 augustus - Live atelier en muziek in museumtuin De Wieger

Terwijl in het Groot Atelier achter elkaar twee documentaires worden vertoond werken Emelie Jegerings en Monika van Kempen aan nieuwe eigen werk in een live atelier buiten. In de tuin wordt muziek gemaakt door 'Cool It Mammy'. Het museum is heel de middag open (standaard entree prijs €9). Aanvang: 13.00 uur tot ca 17.00 uur.

Voor meer informatie kijk op www.nachtvanhetwittedoek.nl

Vorige week heeft kunstenaar Martien Hendriks zijn werk Bouquet geïnstalleerd in de tuin van De Wieger! Wie door het poortje van de binnenplaats naar de tuin loopt kan het ranke, maar tegelijk opvallende werk niet missen. In de sierlijke lijnen van roestvrij staal is onmiskenbaar een bos bloemen te herkennen. Het zilverachtige, spiegelende staal glanst in de zomerzon. Het werk sluit natuurlijk aan bij de tentoonstelling Bloemenkracht! die tot en met 19 november op de bovenverdieping van het hoofdgebouw te zien is.

Hendriks maakte meer grote werken die met regelmaat te zien zijn in beeldentuinen door het hele land. Zijn werk in de openbare ruimte is onder meer te zien in Venlo, Heerlen, Oss, Laarbeek, Gemert, Deurne en Heenvliet. Het oeuvre van de kunstenaar is divers. Met een keur aan onderwerpen leeft hij zich uit in materiaal, formaat en uitdrukkingsvorm. Uitgangspunten voor zijn werk zijn vrijheid, onafhankelijkheid, beweging en dynamiek. Naast grote buitenwerken maakt hij ook klein-plastieken zoals penningen.

De materialen waar Hendriks in werkt variëren van roestvrij staal tot cortenstaal, brons, hout, glas en diverse natuursteensoorten zoals marmer, arduin en graniet. De creatie van elk object wordt door de kunstenaar als een nieuw avontuur beschouwd. Het vergt van hem beheersing van het prille idee en de ontwikkeling daarvan tot en met de uiteindelijke technische realisatie: een totaal en ambachtelijk scheppingsproces.

Martien Hendriks (Gemert, 1949) volgde de Academie voor Industriële Vormgeving, afdeling Vrije Beeldende Vormgeving in Eindhoven.

TIP! Op donderdag 21 september om 15.00 uur is de kunstenaar in De Wieger om uitleg te geven over zijn werk. Voor bezoekers van het museum is de lezing gratis bij te wonen. U bent van harte welkom! Reserveren is fijn en kan hier.

Bouquet, foto door Ton Hartjens

De collectie van De Wieger is onlangs verrijkt met een prachtig bloemstilleven uit 1927 van Henriëtte Pessers (Tilburg 1899-1986 Heeze). Pessers ging naar de kunstacademie in Tilburg en Brussel. In haar Belgische jaren was ze vaak te vinden in Oostende. Daar ging ze onder meer om met Piet Wiegman en Henri Jonas, vrienden van ‘onze’ Hendrik Wiegersma.

Pessers maakte zowel landschappen als portretten en stillevens. De meeste stillevens maakte ze voor WOII. Ze schilderde deze werken in een vereenvoudigde realistische stijl die tijdens het interbellum populair was. Deze vooroorlogse werken worden gezien als de beste uit haar oeuvre.

Werk van Pessers bevond zich al in de collecties van het Eindhoven Museum, Museum Helmond en het Noordbrabants Museum. Met de nieuwe aanwinst voor De Wieger is weer een schilderij van een Brabants talent toegevoegd aan de ‘collectie Brabant’. Het stilleven is aangekocht via Art Dumay uit Nuenen.

29 juli t/m 19 november 2023

De schilderijen en tekeningen van Arjan van Helmond (1971) werpen licht op niet-spectaculaire en alledaagse beelden uit ons dagelijks leven. Hoewel zijn kunst niet per se verhalend is, roept zijn manier van werken wel narratieve associaties en de neiging tot introspectie op. Van Helmond zoekt naar de verbinding tussen persoonlijke en collectieve herinneringen en tussen cultuur en clichés of alledaagse gewoonten. Voor de expositie De Uitzet in Museum De Wieger maakt hij nieuw werk, geïnspireerd op herinneringen aan Deurne, het dorp waar hij geboren werd en opgroeide. Door de plek van zijn jeugd te onderzoeken én tegelijkertijd van afstand te bekijken - Van Helmond woont er werkt in Amsterdam - roept de kunstenaar bij zichzelf vragen op zoals: 'wat gebeurt er als herinnering en bron opnieuw samenvallen?' De Uitzet is de eerste tentoonstelling van Van Helmond met louter werk op papier.

Het idee voor De Uitzet ontstond toen de kunstenaar een bezoek aan De Wieger bracht. Het museum is een trouwlocatie en in een van de zalen was net een huwelijk voltrokken. Van Helmond besloot dit gegeven als uitgangspunt te nemen. Het sloot aan bij een idee waar hij al langer mee speelde, om een serie te maken van alledaagse objecten die iets vertellen over de relatie tussen twee mensen. Van Helmond verbeeldt in De Uitzet vooral de complexiteit van langdurige relaties. Het huwelijksservies van zijn ouders, dat alleen bij speciale gelegenheden wordt gebruikt maar toch de nodige barsten en hiaten vertoont, vormde zijn inspiratie.

Intimiteit

De Uitzet bestaat uit een tiental grote gewassen inktschilderingen op papier. De meeste ervan bestaan uit meerdere delen. Van Helmond zegt over deze nieuwe serie: “Ik wil al werkend de objecten die ik vastleg verkennen. Het gebruik van inkt in verschillende tonen dwingt me om nog meer aandacht te geven aan het licht in het werk. De inkt en het papier zorgen bovendien voor een mate van intimiteit en een gevoel van breekbaarheid die het onderwerp versterken.¨ Vanuit de persoonlijke beleving richt het werk zich breder op de traditie van huwelijksgeschenken en alledaagse gewoonten en gebruiken. Enerzijds horen die nog steeds bij ons, anderzijds roepen ze een gevoel van nostalgie op.

Geboren en getogen in Deurne

Van Helmond werd geboren en groeide op in het ‘skoone’ Deurne, midden in de Brabantse Peel. Zijn ouders en een groot deel van zijn familie wonen er nog steeds. De agrarische sector is van oudsher goed vertegenwoordigd in het katholieke dorp. Hij groeide op in een typisch zuidelijke cultuur, met kerk, koeien, carnaval en worstenbroodjes. Midden in het dorp bevindt zich De Wieger, gevestigd in het voormalige woonhuis van huisarts, kunstenaar en verzamelaar Hendrik Wiegersma (1891–1969). Na zijn dood werd De Wieger een museum, met het werk van Wiegersma en zijn kunstverzameling als basis. Van Helmond zag er zijn eerste kunst en werd blijvend beïnvloed door de schilderijen uit de collectie. Anno 2022 is Van Helmond al jaren actief als beeldend kunstenaar en nodigde De Wieger hem uit om een tentoonstelling te maken in ‘de Ateliers’. Zijn werk was eerder te zien in onder meer Museum Kranenburgh en Museum MORE.

Deze tentoonstelling is tot stand gekomen met steun van de gemeente Deurne en het Mondriaan Fonds.

Alvast meer lezen over het werk van Arjan van Helmond?  https://www.michielmorel.nl/de-uitzet-van-arjan-van-helmond/. 

Bloemstillevens uit het interbellum in context

Nieuwe tentoonstelling in De Wieger Deurne van 18 mei tot en met 19 november 2023. Welkom in de wereld van het bloemstilleven, waarin de bloem verleidt met haar schoonheid en de beschouwer boodschappen geeft. De expositie is opgedragen aan Agnes Grondman (1952-2023), van 1986 tot 1990 directeur en conservator van Museum De Wieger.

Het bloemstilleven is sinds het begin van de zeventiende eeuw niet meer weg te denken uit de Nederlandse schilderkunst. De stillevens variëren van uitbundige, weelderige boeketten met bloemen uit elk seizoen, tot meer sobere, ingetogen stukken waarin één bloemsoort centraal staat. Ze kunnen een symbolische of zelfs moraliserende betekenis hebben, maar ook puur ter decoratie dienen.

Ook voor veel van de interbellum-kunstenaars uit de kerncollectie van De Wieger was het bloemstilleven een geliefd onderwerp. Het museum heeft dan ook aardig wat bloemstillevens in de collectie. In deze tentoonstelling is werk uit de collectie te zien van de expressionistische kunstenaars Leo Gestel, Jan Wiegers, Piet en Matthieu Wiegman, Dirk Filarski en Piet van Wijngaerdt en de aan De Stijl verwante kunstenaars Vilmos Huszár, Louis Saalborn en Hendrik Valk. Daarnaast impressionistisch werk van Harrie Kuyten, Jan Ponstijn en Lucie van Dam van Isselt: een bloemschilder bij uitstek.

Om de bloemstillevens uit de collectie in een bredere context te plaatsen zijn deze aangevuld met werken uit de achttiende en laat negentiende eeuw van onder meer Alida Withoos, Gerardine van de Sande Bakhuyzen en Margaretha Roosenboom. En met hedendaagse bloemstillevens van onder meer Margriet Smulders, Marc Mulders en Wouter van Donselaar.

Geschiedenis van het bloemstilleven
Door de eeuwen heen zijn bloemen veelvuldig afgebeeld. Ze komen al voor op Romeinse fresco’s en staan later als symbolisch attribuut op middeleeuwse religieuze schilderijen. Aan het begin van de zeventiende eeuw ontwikkelt het bloemstilleven zich tot een op zichzelf staand genre. Veel bloemen zijn in die tijd een zeldzaam luxeproduct. Bloemstillevens zijn daardoor kostbaar. De eigenaar van een dergelijk werk kan zo pronken met zijn rijkdom. Vooral Nederlandse en Vlaamse schilders maken het genre tot hun specialiteit en verwerven daarmee in heel Europa roem.

Aanvankelijk zijn bloemstillevens symmetrisch en frontaal geschikt, zodat iedere individuele bloem goed te zien is. Rond 1650 beginnen kunstschilders echter meer asymmetrische en weelderige boeketten te schilderen. De nadruk ligt nu op het boeket als geheel, met schaduw- en dieptewerking. Bloemstillevens blijken uitermate geschikt om een symbolische betekenis mee te geven. Met name het thema vergankelijkheid (memento mori) wordt vaak in stillevens uitgewerkt, benadrukt door afgevallen bladeren of uitgebloeide bloemen. Insecten en dieren in een werk symboliseren juist het leven en de vruchtbaarheid.

In de achttiende eeuw worden bloemstillevens uitbundiger. Rachel Ruysch (1664-1750), één van de eerste succesvolle vrouwelijke kunstschilders in Nederland, maakt dit genre tot haar specialiteit.
Tot en met de negentiende eeuw blijft het bloemstilleven voornamelijk een genre van zulke specialisten. Het aantal vrouwen onder hen is opvallend hoog: het bloemstilleven werd als een ‘gepast’ onderwerp voor hen gezien. Met de opkomst van de modernistische kunststromingen wordt het genre algemener door kunstenaars beoefend. Meester van de abstractie Piet Mondriaan verdiende zelfs lange tijd zijn brood met het maken van bloemaquarellen.

De taal van bloemen
Een rode roos als blijk van liefde en schoonheid, een witte lelie om uitdrukking te geven aan verlies en rouw, een gele tulp om waardering over te brengen: zeg het met bloemen! In de kunst werd en wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de taal van bloemen, ook wel aangeduid als floriografie. De taal van bloemen is nauwelijks nog bekend, maar vroeger kenden veel mensen de betekenissen die aan bloemen toegekend werden. Zo konden zij de symbolische betekenis van bloemstillevens duiden of herkennen waarom een geportretteerde een bepaalde bloem bij zich droeg.

Ook de modernisten uit de collectie van De Wieger schilderen bloemen met een symbolische betekenis. De witgele narcissen in het werk van Dirk Filarski staan symbool voor ijdelheid (verwijzend naar Narcissus, een personage uit de Griekse mythologie) en zijn een teken van nieuw leven: de narcis geeft uitdrukking aan het ‘lentegevoel’. De aronskelken in het werk van zowel Jan Sluijters als Piet van Wijngaerdt staan al vanaf de middeleeuwen symbool voor de maagd Maria. De bloem met haar maagdelijk witte kleur is ‘naar de hemel’ gericht.

De immortellen op het werk van Lucie van Dam van Isselt zijn kleine droge bloempjes die nooit verwelken. Ondanks het feit dat ze droog zijn en makkelijk als symbool voor sterfelijkheid gezien kunnen worden, staan ze van oudsher juist symbool voor onsterfelijkheid. Ze werden vroeger veel op graven van geliefden neergelegd of bij hun portretten geplaatst. Wat een mooie gedachte dat bloemen ons op die manier een verhaal kunnen vertellen.

Het moderne bloemstilleven
Tot ver in de negentiende eeuw is het bloemstilleven een specialistisch onderwerp. Tegen het einde van de eeuw vindt een omslag plaats. Dan beginnen ook niet-specialisten met het schilderen van bloemen. Kunstenaars uit het impressionisme en realisme willen alledaagse scenes en voorwerpen weergeven. Naast landschappen, tuinen en portretten vormen (bloem)stillevens hiervoor een geliefd onderwerp. Geen wonder: bloemstillevens zien er levendig en vol kleur uit. Kijk maar naar het huiselijke tafereel van Raoul Martinez. Je zou zo een mimosatak kunnen plukken! Het onderwerp is ook nog eens makkelijk binnen handbereik; de bloem is in de twintigste eeuw minder exclusief geworden.

Dat moeten ook de modernisten gedacht hebben. Sommigen van hen gebruiken het bloemstilleven om te experimenteren met abstrahering. Dat is goed te zien in onder meer Albert Fiks’ Stilleven van roos en anemoon en Zonnebloemen van Lou Loeber. Alle details die een bloem herkenbaar maken zijn uit het abstracte werk van Loeber verdwenen. Alleen het bruin en geel en de ronde vorm verwijzen nog naar de oorspronkelijke bloem. De gele bloemen op het schilderij van Vilmos Huszár zijn als soort ook bijna niet meer te herkennen. Deze werken nodigen ons uit om te genieten van kleur en vorm en bieden ruimte aan eigen invulling.

In de hedendaagse kunst blijft het bloemstilleven een rol spelen. In een keur aan technieken, van fotografie en installaties tot verf en mixed media, vormt de bloem een fascinerend onderwerp. In het mysterieuze werk van Margriet Smulders staat de bloem voor vrouwelijke erotiek, maar kan evengoed verwijzen naar een heilig altaar. Ook hier kan de beschouwer een eigen invulling geven. De veelzijdige Marc Mulders kiest in zijn foto’s eerder voor een natuurlijke verbeelding, met imperfecties en al, vaak gebruik makend van een katholieke symboliek. Ingrid Smuling verwijst met haar hyperrealistische werk naar de bloemstillevens van weleer. Wouter van Donselaar doet dat in Spring, maar dan met behulp van moderne (digitale) technieken.

Nieuwe tentoonstellingen vanaf Hemelvaartsdag

Vanaf donderdag 18 mei 2023 zijn in De Wieger Deurne twee nieuwe tentoonstellingen te zien. Op de bovenverdieping is dat Bloemenkracht! Bloemstillevens uit het interbellum in context en op de benedenverdieping Topstukken uit de eigen collectie met Zelfportretten van Hendrik Wiegersma en tijdgenoten en in de Wiegersmakamer een aantal topstukken van Hendrik Wiegersma. Door deze herinrichting zijn op dinsdag 16 en woensdag 17 mei alleen de Ateliers geopend met werk over De Peel van Jan Althuizen uit Griendtsveen. Bezoekers betalen op deze twee dagen slechts 4,50 euro (Museumkaart gratis).