14 december 2025 t/m 10 mei 2026
In Museum De Wieger in Deurne is vanaf 14 december het werk van Hendrik Wiegersma (1891-1969) te zien in samenhang met dat van de Bergense School. Huisarts en kunstenaars Hendrik Wiegersma werkte in een herkenbare eigen stijl. Toch staat zijn werk niet los van kunststromingen van zijn tijd, waaronder de Bergense School. Hoewel het werk van Wiegersma, geworteld is in het Brabantse land, en een andere sfeer oproept dan dat van de Noord-Hollandse kunstenaars, delen zij een vergelijkbare zoektocht: hoe verbeeld je de wereld niet zoals die is, maar zoals die gevoeld wordt? In Verwantschap in verf kan de bezoeker met eigen ogen de overeenkomsten en verschillen in de expressieve uitingen van de Noord-Hollandse kunstenaars en de Brabantse Wiegersma ervaren.
In de jaren twintig van de vorige eeuw ontwikkelt zich in Noord-Nederland een krachtig, expressief modernisme waarin de innerlijke beleving centraal staat. Geïnspireerd door hun omgeving, zetten de kunstenaars van de Bergense School zich af tegen de academische traditie van het naturalisme. In plaats daarvan kiezen ze voor een sober kleurenpalet met aardse, donkere kleuren en bedienen zich van sterke contouren en vereenvoudigen vormen. Hun werk is geen registratie van de werkelijkheid, maar een interpretatie ervan, gericht op het overbrengen van emotie en sfeer. Als Hendrik Wiegersma in aanraking komt met het werk van Bergense school kunstenaar Piet Wiegman, is hij op slag onder de indruk.
Verwantschap in verf
De donkere, doorwerkte kleuren die Wiegersma gebruikt, sluiten aan bij het palet van de Bergense School. Ook zijn krachtige, soms hoekige lijnvoering en het robuuste karakter van zijn figuren passen binnen de expressieve beeldtaal die in Bergen rond 1910 tot stand komt. Net als de Bergense kunstenaars streeft Wiegersma niet naar een exacte weergave van de zichtbare werkelijkheid. Hij schildert vanuit herinnering, vanuit de mensen die hij kent en vanuit het landschap dat hij door en door begrijpt. Deze benadering sluit aan bij die van de Noord-Hollandse kunstenaars, die niet de zichtbare natuur wilden schilderen, maar vooral de stemming die zij opriep wilden benaderen.
Kunstbroeders
De broers Piet en Matthieu Wiegman beide bekende kunstenaars van de Bergense School, zijn belangrijk geweest voor de artistieke ontwikkeling van Wiegersma. Het werk dat hij van de broers aankocht, bevindt zich nog altijd in de collectie van Museum De Wieger. Omdat de beeldtaal van de Bergense School goed aansluit bij de sfeer van Wiegersma’s werk, wordt in de loop der jaren meer aangekocht. De collectie van Museum De Wieger omvat vandaag de dag ruim 90 werken van kunstenaars uit de Bergense School, onder wie Piet en Matthieu Wiegman, Charley Toorop, Leo Gestel, Else Berg, Jan Sluijters, Arnoud Colnot en Dirk Filarski.
Expressie van het innerlijke
Het merendeel van de werken die te zien zijn in de tentoonstelling Verwantschap in verf komen uit de eigen collectie. Aan de hand van tekeningen, schilderijen, aardewerk, munten, brieven en foto’s maakt de presentatie de parallellen tussen Wiegersma en de Bergense School zichtbaar en geeft een beeld geven van een artistiek netwerk dat, hoewel geografisch verspreid, werd verbonden door een gedeelde drang naar kunst als expressie van het innerlijke. Tegelijk zijn ook de tentoonstellingen Museumschatten – nieuwe aanwinsten in de collectie en OmADEM van Jolanda Meulendijks te zien. Kijk voor het volledige programma en activiteiten op dewieger.nl.
Met dank aan particuliere bruikleengevers, Kunsthandel Dolf D. van Omme in Amsterdam en Kunsthandel Enghel in Nijmegen.
